|   POCZĄTEK   |   HISTORIA   |   MUZEUM   |   SCHEMATY   |   SERWIS   |
|   LITERATURA   |   MOJE KONSTRUKCJE   |   O MNIE   |






        Firma Atari została założona w 1972r. przez dwóch miłych panów: Nolana Bushnella i Teda Dabneya. Kapitał założycielski wyniósł tylko 500$. Bushnell miał pomysł na prostą grę video, nazwaną Pong, która była elektroniczną wersją ping-ponga. Pong był pierwszą grą automatową (coin-op), która odniosła pełny sukces.

        Dwie wcześniejsze próby stworzenia gier TV podjęte przez Nutting Associates Computer Space (także założona przez Bushnella) oraz Bill Pitts Galaxy, były nieudane z powodu zbytniego skomplikowania. Gdy Nolan Bushnell konstruował Ponga uznał, że powinno być to "coś, w co będzie mógł zagrać w barze każdy, popijając przy tym drinka". Gdy Nutting Associates, gdzie Nolan Bushnell w tym czasie pracował, odmówiła finansowania kolejnych prób stworzenia gry TV, Bushnell postanowił założyć własną firmę.

        Już po roku działalności Atari zarobiła 3,2 mln. dolarów. Pong okazał się wielkim hitem i Atari było zajęte projektowaniem nowych, bardziej zaawansowanych wersji, do domowej włącznie. W 1975r. Atari zawarła umowę z firmą Sears na wyłączną sprzedaż wersji domowych Ponga przez sklepy Sears. Do końca 1975r. sprzedaż wzrosła do ok. 40 mln. dolarów.

        W ciągu roku 1976 szereg innych firm wprowadziło na rynek gry TV. Nowe maszyny, które miały kolorową grafikę i wymienne kartridże, zdystansowały Ponga, który był już przestarzały. W odpowiedzi Atari rozpoczęło pracę nad Video Computer System (VCS). Problemem był brak funduszy na ukończenie i wyprodukowanie VCS. Atari wyrosła zbyt szybko i była za mało rozbudowana.

        W tym samym czasie Atari otrzymała od jednego ze swoich półetatowych pracowników, Steva Jobsa, propozycję zainwestowania w projekt, nad którym ten pracował wspólnie z przyjacielem, Stevem Wozniakiem. Nolan Bushnell odpowiedział Jobsowi, że nie może udzielić pożyczki na coś takiego jak domowe komputery i poradził mu rozejrzeć się za bardziej ryzykanckim kapitalistą. Tak więc Jobs i Wozniak założyli Apple Computer, a Atari nadal szukało dróg zdobycia potrzebnego kapitału.

        W końcu 1976r. Nolan Bushnell sprzedał Atari firmie Warner Communications, będącej własnością Warner Bros. i Orion Pictures, za 28 milionów $. W listopadzie 1977r. Atari wypuściło na rynek VCS. W 1978 Atari było już warte 120 000 000$. Ale nie wszystko szło dobrze w Atari.

        Nowy zarząd Warnera wiele zmienił w Atari. Przedtem było ono kreatywną, odznaczającą się wolnym duchem firmą, teraz stało się sztywniackie, "garniturowo-żakietowe". Warner zmusił Atari do zmiany kultury w bardzo krótkim czasie. Piękne, dawne czasy sprzed dwóch lat minęły. W listopadzie 1978r. jakaś nadęta szycha Warnera zaproponowała Nolanowi Bushnellowi opuszczenie stanowiska prezesa i przejście na stanowisko dyrektora. Nolan odmówił i Warner go zwolnił.

        W listopadzie 1978r. odbył się pierwszy pokaz publiczny, a w 1979r. Atari wypuściło na rynek swój w pełni już opierzony komputer domowy. Pierwsze dwa modele, 400 i 800, zbudowane były na rozszerzonej wersji mikroprocesora użytego w VCS (przemianowanego na 2600). Początkowo modele te sprzedawane były z pamięcią 8K, później model 400 miał 16K a 800 - 48K RAM. Mikroprocesor MOS 6502 był tym samym, który użyto w komputerze Apple II, wypuszczonym półtora roku wcześniej. Komputer Commodore 64 też używał tego układu. Innym komputerem, wypuszczonym mniej więcej w tym samym czasie, był Radio Shack TRS- 80, który zbudowany został na mikroprocesorze Zilog Z80.

        W 1980r. obroty wyniosły 415 milionów $, a zysk wzrósł błyskawicznie do 77 milionów $, co stanowiło trzecią część zysków Warnera w tym roku. W ciągu pół roku akcje Warnera wzrosły o 35%. Atari było najszybciej rozwijającą się firmą w historii Ameryki.

        W 1981r., dwa lata po wprowadzeniu na rynek komputerów 400 i 800, International Business Machines (IBM) wprowadziło do sprzedaży IBM PC. Wejście tak wielkiego i poważnego producenta komputerów jak IBM na rynek komputerowy zwiększyło wagę tego, co wcześniej było traktowane jako hobby. IBM PC, zbudowany na procesorze Intel 8086, w krótkim czasie stał się standardem przemysłowym.

        W lecie 1982r. Atari było firmą z dwumiliardowym obrotem, w większości pochodzącym ze sprzedaży oprogramowania do 2600. Większość tego była licencjami popularnych gier arcade. Atari miało bardzo mało własnych gier, co było spowodowane odejściem wielu kreatywnych programistów. Kiedy Atari ogłosiło projekt gier bazujących na filmach E.T. i Raiders of the Lost Ark, pojawiły się domysły. To były pierwsze gry video bazujące na filmach i Atari liczyło, że kupią je ich widzowie. W tym też roku (1982) na rynku pojawił się model 1200XL, zbudowany na rozszerzonej wersji procesora 6502C. Model ten miał być następcą nigdy nie wypuszczonej serii 1000 (dwa modele: 1000 z 16K i 1000X z 64K RAM). Warto dodać, że urządzenia peryferyjne do serii XL pochodzą właśnie z serii 1000: 1010, 1020, 1025, 1027, 1029, 1030, 1050, 1064 i 1090. Nadchodzące wypadki spowodowały jednak, że 1200XL miał debiut nieudany.

        Pewien analityk rynku przewidywał, że Warner powinien zakończyć rok z zyskiem większym o 50% niż w roku poprzednim. Manny Gerard, wysoki urzędnik Warnera, potwierdził to ostatecznie 7 grudnia 1982r. Następnego dnia, 8 grudnia o 15:04 w komunikacie Warner stwierdził, że z uwagi na spadek sprzedaży Atari spodziewa się zysku tylko 10 - 15% za cztery kwartały. Następnego dnia wartość akcji Warnera spadła o 16 punków i ostatecznie Warner zamknął kwartał ze spadkiem zysku o 56%. Był to pierwszy spadek od ośmiu lat, i to tak duży. Tydzień później the Securities and Exchange Commission (odpowiednik naszej Komisji Papierów Wartościowych) wdrożyła śledztwo przeciwko Rayowi Kassarowi, szefowi Biura Ekonomicznego Atari, i innym związanym z nim i z Atari ludziom. Ray Kassar sprzedał 5000 akcji Warnera na 23 minuty przed komunikatem z 8 grudnia. W wyniku dziewięciomiesięcznego śledztwa SEC stwierdziła, że Kassar nielegalnie wykorzystał poufne wiadomości.

        Tymczasem sprzedaż gier video Atari wciąż spadała. Atari miała 10 mln. dolarów w postaci gotowych urządzeń w tajwańskich magazynach, ale nie było chętnych na ich zakup. Przemysł gier video wchodził w następną fazę maszyn bardziej wydajnych, podczas gdy Atari wciąż trwało przy swoich pięcioletnich już maszynach. Płaciło więc cenę braku badań rynku i rozwoju. Nie poprawiła tych wyników nowa konsola do gier 7800 Pro System, ani seria komputerów XL opartych na 400/800/1200XL, w skład której wchodziły 600XL, 800XL, 1400XL i 1450XLD. Te dwa ostatnie nie weszły na rynek.
W lecie 1984r. w Chicago odbyła się letnia wystawa elektroniki użytkowej (CES). Oto fragment cennika sprzętu i oprogramowania Atari z tego okresu:


NAZWA TOWARU CENA $
600XL
149
800XL
229
850 Interface
159
1010 Recorder
71.99
1020 Color Printer
219
1025 Dot Matrix Printer
299
1027 Letter Quality Printer
269
1030 Direct Connect Modem
99
1050 Disk Drive
349
1064 Memory Module
125
CX22 TrakBall
39.99
CX30 Paddles
11.99
CX40 Joystick
7.99
Atari LOGO
74.99
5049 VisiCalc
149.99
4011 Star Raiders
31.99
4022 Pac Man
31.99
8034 Pole Position
37.99
4003 Assembler
44.99
8126 Microsoft Basic
64.99



        W 1984r. Warner podzielił Atari Inc. na trzy części: Atari Games, Atari Corporation i Atarisoft. Pewien biznesmen, Jack Tramiel, opuścił Commodore i kupił Atari Corporation od Warnera. Atari Corporation pokazało swoją nową ofertę publicznie na American Stock Exchange jeszcze w tym samum roku. Tramiel konsekwentnie planował nowy, mocniejszy komputer domowy. Główny nacisk Atari przeniosło z gier video na komputery domowe.

        Na przełomie 1983/1984r. Apple Computer wypuściło na rynek nowy, rewolucyjny komputer, Macintosh. Ten komputer, zbudowany na mikroprocesorze Motorola 68000, używał nowego, łatwiejszego interfejsu graficznego. Niewiele później Commodore i Atari wypuściły podobne maszyny, także używające Motoroli 68000 i interfejsu graficznego.

        Produkt Commodore, nazwany Amiga (pełna nazwa Amiga Lorraine), wywołał "wojnę trzyletnią" między Commodore i Atari. Amiga była oryginalną konstrukcją Amiga Company (założonej przez Jaya Minera, konstruktora Atari 800) i Atari miało umowę licencyjną na użycie układów specjalizowanych tego komputera. Kiedy Jack Tramiel przejął Atari w 1984r., umowa z Amigą wygasła. Zamiast wykupić prawa od Amigi - Atari postanowiło opracować własną konstrukcję. Commodore wówczas wykupiło prawa do technologii Amigi.

        W ciągu niecałego roku po objęciu firmy przez Tramiela, Atari wypuściło na rynek komputery 520ST i 1040ST. Były one znacznie tańsze od Macintosha (mniej niż 1000$ za 1 MB ST). W dodatku komputery ST mogły wyświetlić 512 kolorów na 12" monitorze, podczas gdy Macintosh ograniczył się do czarno-białego monitora 9". ST były także tańsze i mocniejsze od IBM XT i AT, dostępnych również w tym czasie. Oto co pisał Tom R. Halfhill w kwietniowym numerze "COMPUTE!" z 1985r.:

        "Co byś powiedział na 512kB komputer w stylu Macintosha, wydajniejszy od IBM PC, za mniej niż 600$; lub na 3,5" napęd dyskietek za mniej niż 150$? Albo na 15MB dysk twardy za 399$? Atari zaszokowało przemysł takimi i innymi ogłoszeniami na styczniowych Consumer Electronics Show (CES) w Las Vegas. (...)

        "Power Without The Price" to nowe motto Atari i na CES było widoczne wszędzie - na transparentach, nadrukowane na koszulkach, a co najważniejsze - symbolizowane przez same komputery. Atari przedstawiło sześć nowych komputerów i ponad tuzin urządzeń peryferyjnych.

        Cztery z nowych komputerów to ośmiobitowe maszyny, oparte na procesorze 6502, w pełni kompatybilne z już istniejącymi, a dwa pozostałe to 16/32 bitowe komputery z systemem operacyjnym podobnym do Macintosha.

        Te potężne maszyny, oficjalnie nazwane serią ST, na wystawie zdobyły sobie przydomek "Jackintosh". Oto dlaczego:
Mózgiem tych maszyn jest mikroprocesor Motorola 68000, a taki sam znajduje się w Apple Macintosh. Taktowany zegarem 8MHz jawi się prawie dwukrotnie szybszym od 8/16-bitowego 8088 napędzającego IBM PC, PC XT i PCJr.

        Atari 130ST i 520ST są wzajemnie kompatybilne i łączą je wspólne cechy takie jak:

-192K Read Only Memory (ROM), rozszerzalny do 320K poprzez złącze kartridża
-Maksymalnie 512 kolorów
-Tryby graficzne:
320X200 pikseli przy 16 kolorach
640X200 przy 4 kolorach
640X400 w trybie monochromatycznym
-Interfejs drukarki standardu Centronics
-Interfejs szeregowy zgodny z RS-232
-Interfejs dyskowy dla 3,5" stacji dyskietek
-Interfejs twardego dysku
-Musical Instrumen Digital Interface (MIDI) do podłączenia zewnętrznych syntezatorów
-Dwa porty dżojstików (jeden obsługuje tez myszkę)
-Wyjście TV
-Wyjście Composite Color Video
-Wyjście RGB
-Wyjście monochrome video
-Trzykanałowy syntezator dźwięku
-Klawiatura 96-klawiszowa z wydzieloną klawiaturą numeryczną i klawiszami kursora
-10 klawiszy funkcyjnych
-Tramiel Operating System (TOS) w ROM
-Graphics Environment Manager (GEM) w ROM

        GEM to inerfejs systemu operacujnego w stylu Macintosh oryginalnie przeznaczony dla komputerów z systemem MS-DOS. Atari otrzymało licencję GEMa z firmy Digital Research. Otoczenie GEM używa ukrytych poleceń systemowych dla przedstawieniana ekranie ikon, rozwijanych menu, okien, a także obsługuje dwuklawiszową myszkę, zegar czasu rzeczywistego, wysokiej rozdzielczości rysunki wektorowe i animację zwaną bit block transfer.

        Jedyną różnicą między Atari 130ST a 520ST jest ilość RAM i cena. Poza wszystkimi wyżej wymienionymi możliwościami 130ST ma 128K RAM w przewidywanej cenie 399$, a 520ST ma 512K RAM przy cenie 599$. Atari zapowiada, że komputery te pojawią się w sprzedaży w drugim kwartale 1985r.(...)


        Chociaż główną atrakcją wystawy były komputery ST, w ich cieniu przedstawiono także cztery nowe modele ośmiobitowej serii nazwanej XE (XL Extended), które były zaprojektowane jako w pełni kompatybilne ze starszą serią 400/800. Atari zapowiada, że modele te są już w produkcji i pojawią się na rynku w pierszym kwartale 1985r.

        Pierwszy z tych modeli, 65XE, to zasadniczo 800XL bez tylnej szyny rozszerzającej (bardzo rzadko zresztą używanej). 65XE ma 64K RAM, wbudowany BASIC, 256 kolorów, czterokanałowy dźwięk, 11 trybów graficznych, grafikę player/missile, międzynarodowy zestaw znaków, złącze kartridża, wejście/wyjście szeregowe do podłączenia stacji dysków i innych urządzeń peryferyjnych, dwa gniazda dżojstika i inne tradycyjne wyposażenie Atari. Przeprojektowana obudowa zgodna jest stylem z serią ST, a na klawiszach uwidocznione są znaki graficzne (podobnie jak w Commodore). Przewidywana cena wynosi 99$. Opinie są sprzeczne, ale wydaje się, że 65XE zastąpi 800XL.

        Następnym w serii jest 130XE. Jest to 65XE z 128K RAM i dodatkowym złączem z tyłu. 130XE będzie sprzedawana za ok. 150$.

        Trzecią z kolei maszyną jest ciekawa wariacja na bazie 65XE nazwana 65XEM (XE Music Comuter). Jest to 65XE z dodatkowych ośmiokanałowym układem dźwiękowym "Amy". Niestety, był to jedyny nowy komputer Atari nie pokazany na wystawie. Jednakże ci, którzy słyszeli Amy twierdzą, że znacznie przewyższa on jakością SIDa z Commodore 64. Amy posiada dynamikę powyżej 60 dB, zakres częstotliwości 11 oktaw od 4,8 Hz do 7,8 kHz, rozdzielczość częstotliwości 1/64 półtonu, 64 harmoniczne i wiele innych możliwości, pozwalających na syntezę brzmienia dowolnego instrumentu muzycznego. 65XEM sprzedawane będzie w cenie 150$.

        Na zakończenie jest jescze 65XEP (XE Portable). To jest całkowicie przenośna wersja 65XE będąca odpowiedzią Atari na Commodore SX-64. 65XEP posiada wszystkie własciwości 65XE, a ponadto 5" zielony monitor (w SX-64 jest kolorowy), 3,5" napęd dyskietek (SX-64 ma 5,25"), i, czego nie ma SX-64, akumulator pozwalający na ok. 3 godz. pracy bez ładowania.. 65XEP ma kosztować 399$.(...)

        Dodatkiem do tej lawiny nowych komputerów był szeroki wybór nowych urządzeń peryferyjnych. Dokładna cena i moment pojawienia się w sprzedaży nie są znane, ale oto skrótowy ich opis:



        Nic dodać, nic ująć. Mimo szumnych zapowiedzi na rynku pojawily się tylko dwa pierwsze modele XE. Ta seria nie odniosła większego sukcesu w USA z powodu błędów marketingowych. Atari wciąż borykało się z problemem image'u, bowiem nadal było postrzegane jako producent gier video, a więc rzeczy już przestarzałych.

        Sprzedaż serii ST w Ameryce kulała, natomiast większy sukces komputery te odniosły w Europie, gdzie Atari szukało dróg zwiększenia sprzedaży. W grudniu 1987r. Atari zakupiło Federated Group, zespół 65 składów elektronicznych w Kalifornii, Arizonie, Teksasie i Kansas. Atari przejęło 55% pakiet kontrolny akcji Federated za 67,3 mln $. Miało to zwiększyć wewnętrzną dystrybucję ST. Jednak Federated już miało trudności gdy przejmowało je Atari, i zakończyło 1987 rok pod kreską. Półtora roku później Atari ogłosiło, że zamyka podwoje Federated na zawsze.

        Latem 1988r. w Atari nastąpiła wielka reorganizacja, w trakcie której skupiono się na biznesie komputerowym. Atari Corporation ustanowiła nowy oddział komputerowy - Atari Computer. Także w tym samym czasie Atari sformowało grupę telemarketingową, wynajęło nową agencję public-relations i stworzyło nową agencję ogłoszeń.

        Jeden z urzędników Atari, Neil Harris, skomentował to tak: "Myślę, że nowy zarząd na serio wziął się za rynek amerykański. Inaczej mówiąc, będziemy zmuszeni wydawać pieniądze na te wszystkie rzeczy."

        W przeciągu trzech lat Atari wprowadziło na rynek szereg nowych produktów: cztery nowe linie komputerów (Mega, STe, TT i Atari Business Computers), nową drukarkę laserową, nową grę video typu hand-held (Lynx), kieszonkowy komputer/organizer (Portfolio), laptop kompatybilny z ST (the STBook), komputer przenośny z piórem świetlnym (STylus). Te produkty omówione zostaną w dalszej części.

        Atari jest teraz międzynarodową firmą zatrudniającą ponad 1200 osób. Kwatera główna Atari mieści się w Sunnyvale, w Kalifornii. Ma własne biura Atari w Australii, Austrii, Belgii, Kanadzie, Danii, Francji, RFN, Hong Kongu, Izraelu, Włoszech, Japonii, Meksyku, Holandii, Norwegii, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii, Tajwanie, Wielkiej Brytanii i USA.

        Misja, przedmiot i strategia firmy

        Od momentu przejęcia firmy przez Tramiela jej sloganem stały się słowa "Power Without the Price." Według Sama Tramiela, syna Jacka i prezesa Atari, "Jesteśmy zobowiązani dostarczyć amerykańskim biznesowym, profesjonalnym i osobistym użytkownikom komputerów najbardziej efektywny pod względem kosztów i możliwości wykonania komputer do różnych zastosowań".

        Jako przodująca w obniżaniu cen firma, Atari położyła nacisk na podbój rynku amerykańskiego. W latach 1990-1991 dokonano szeregu zmian w technice i zarządzaniu amerykańskiej korporacji Atari. Reorganizacja usprawniła komunikację i znacznie przyspieszyła prace konstrukcyjne. Atari było także zaangażowane w dostarczanie rozszerzonego asortymentu produktów i wsparcie dealerów amerykańskich.

        Jednym z pierwszych efektów było skrócenie czasu między zapowiedzią i dostarczeniem nowego produktu na rynek. Częste przekraczanie terminów dostaw było bolączką firmy w przeszłości, ale Atari próbowało o zmienić przez przeniesienie linii komputerów ST i TT do Atari Dallas.

        Atari kontynuowało rozwój ekspansję zagraniczną, głównie w Europie Zachodniej. W 1991r. wystawę Atari w Dusseldorfie odwiedziło ponad 43000 osób. Według Sama Tramiela, Atari widziało w Europie Wschodniej i Rosji ogromny potencjalny rynek dla Atari. Istniały już kluby Atari w Rosji. Siła Atari w Europie Zachodniej powinna być pomocą w zdobyciu rynków Europy Wschodniej.

        Następnym efektem był wzrost siły finansowej poprzez zmniejszenie wartości magazynowej, która na koniec 1990r. wyniosła 114 mln. $. Część tej wartości stanowiły przestarzałe 2600 i 7800 wciąż jeszcze sprzedawane w Europie i Ameryce Południowej.

        Jako główną strategię na rynku USA Atari przyjęło identyfikowanie nisz rynkowych i agresywną politykę ich zapełniania. Takimi niszami były desktop publishing, multimedia, edukacja, technika, small-business, i muzyka.

        Aby wspomóc strategię sukcesu w tych niszach, Atari utworzyło Atari Professional Systems Group. APSG powstał z oddziału Atari Computer, Goldleaf Publishing, ISD Marketing, Soft-Logik Publishing, and Linotype/Hell Company. APSG dostarczało wysokiej jakości systemy programowo - sprzętowe do profesjonalnych zastosowań w obszarze video, multimediów i muzyki.

        W 1991r. Atari obniżyło cenę Lynxa do 99$, współzawodnicząc z Gameboy-em Ninendo, kosztującym wówczas 89$. Obniżenie cen spowodowało ponad dwukrotny wzrost punktów sprzedaży z 3000 do 7000, m.in. pozyskano punkty sprzedaży w Kay Bee, Sears, Montgomery Wards, i K-Mart.

        Także w 1991r. Atari rozpoczęło agresywną reklamę Portfolio, podkreślając uniwersalność jego zastosowań jako SuperOrganizer kompatybilny z MS/DOS. Tworzono dla Portfolio wiele aplikacji, w wyniku czego "sprzedaż rosła z prędkością konia wyścigowego".

        Z dniem 1 stycznia 1992r. Atari ostatecznie zaprzestało wsparcia dla ośmiobitowej linii komputerów domowych.

        W 1993r. Atari Games zostało przemianowane na Time-Warner Interactive. W tym samym roku Atari Corporation wypuszcza na rynek pierwszą 64-bitową konsolę Jaguar, która staje się sensacją sezonu. Burza jednak szybko cichnie, bowiem z rzadka pojawiające się gry na tę platformę czynią ją mało efektowną i jej sprzedaż nie rośnie tak szybko, jak by się chciało. O Atari coraz mniej słychać na rynku, jedynie w kręgach hobbystów - kolekcjonerów cieszy się jeszcze powodzeniem.

        Nadchodzi wreszcie rok 1996. Time-Warner Interactives (dawniej Atari Games) zostaje sprzedana firmie WMS. Atari Corporation klanu Tramielów ogłasza w dniu 30 lipca tegoż roku fuzję z producentem napędów dyskowych JTS Corporation. Fuzja dochodzi do skutku następnego dnia, a powstała firma przybiera nazwę JTS.

        W 1998r. Firma Hasbro Interactive wykupuje prawa do nazwy i właściwości Atari Corporation. W natępnym roku upublicznia swoje prawa do konsoli Jaguar.

        W 2000r. Firma Infogrammes Entertainment, producent wielu programów na platformę ST, kupuje Hasbro wraz z jej prawami do Atari, za 100 mln. dolarów. W roku 2003 Infogrammes zmienia nazwę na Atari.

        Tak oto zamyka się koło historii. Co dalej - pokaże czas.




|   POCZĄTEK   |   HISTORIA   |   MUZEUM   |   SCHEMATY   |   SERWIS   |
|   LITERATURA   |   MOJE KONSTRUKCJE   |   O MNIE   |